Ultimate Frizbi Sporu Tarihçesi

fryzbeecom
26 Nis
3 dakikada okunur

Ultimate Frizbi Nedir, Nasıl Oynanır? adlı blog yazımızı okuduysan artık Ultimate Frisbee’nin nasıl bir spor olduğu hakkında bilgi sahibisin demektir. Peki ya bu spor ne zaman ortaya çıktı ve Türkiye’ye ulaştı? Hadi gel bu yazıda, ultimate frizbi sporunun nasıl doğduğunu, kurallarını kimin oluşturduğunu ve ilk olarak nerede oynanmaya başlandığını detaylı bir şekilde inceleyelim!

Frizbinin Doğuşu ve İlk Yıllar

Ultimate Frisbee'nin hikayesi, aslında uçan diskin icadıyla başlar. 20. yüzyılın başlarında Yale Üniversitesi öğrencileri, Connecticut'taki Frisbie Pasta Şirketi'nin metal tepsilerini birbirlerine atmaya başladılar. Bu metal tepsilerin kısa mesafelerde uçabilme özelliği, kampüste popüler bir eğlence haline geldi.

Ancak modern anlamda uçan disk, Fred Morrison tarafından 1948 yılında plastikten üretilmesiyle bugün bildiğimiz haline ulaştı. Bu buluş, ahşap veya metalden yapılmış öncüllerine göre çok daha dayanıklı ve uçuş kabiliyeti yüksekti. 1951'de Wham-O oyuncak şirketi, "Pluto Platter" adını verdikleri ilk seri üretim diski piyasaya sürdü. 1958'de Wham-O, "Frisbee" ismini ticari marka olarak tescil ettirdi. Bu isim Yale ve Harvard öğrencilerinin bu yeni oyuncaklara taktıkları lakaptı.

Frisbee’yi “Ultimate Frisbee” sporuna dönüştüren kişi ise Joel Silver oldu. 1967 yılında, New Jersey'deki Columbia Lisesi'nde öğrenci olan Silver ve arkadaşları, "ultimate" Frisbee oyunu fikrini öğrenci konseyine sundular. İlk bilinen Ultimate Frizbi maçı 1968'de öğrenci konseyi ile okul gazetesi çalışanları arasında oynandı.

Kuralların Geliştirilmesi ve İlk Resmi Maçlar

İlk kurallar, Columbia Lisesi öğrencisi Buzzy Hellring tarafından yazıldı ve daha sonra Silver ve John Hines tarafından geliştirildi. İlk liselerarası Ultimate maçı ise 1970 yılında Columbia Lisesi ile Milburn Lisesi arasında oynandı.

1971'de, Columbia ve Milburn dahil beş New Jersey lisesinden oluşan ilk Ultimate takımlar konferansı kuruldu. Bu ligin mezunları, gittikleri üniversitelerde kendi Ultimate takımlarını oluşturdular ve böylece spor üniversitelerde de yayılmaya başladı.

6 Kasım 1972'de, üniversiteler arası ilk Ultimate maçı Rutgers Üniversitesi ile Princeton Üniversitesi arasında oynandı.

Ultimate'ın Yayılması ve İlk Turnuvalar

İlk resmi maçtan tam üç yıl sonra 1975'te Yale Üniversitesi, sekiz takımın katılımıyla ilk Ultimate turnuvasına ev sahipliği yaptı.

Disk sporları aynı dönemde Avrupa ve Asya'ya da yayılmaya başladı. 1974'te İsveç Frisbee Federasyonu, 1975'te Japon Frisbee Disc Derneği ve 1976'da Avustralya FDA kuruldu. Belçika ve Avusturya 1977'de, Finlandiya ve Danimarka ise 1978'de kendi federasyonlarını oluşturdular.

Ultimate'ın Kurumsallaşması

Ultimate Players Association (UPA), Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk oyuncu yönetimli Ultimate organizasyonu olarak 1979'da kuruldu.

İlk Avrupa Ultimate Şampiyonası 1980'de Paris'te düzenlendi.

Tüm disk sporlarının uluslararası yönetim organı olan World Flying Disc Federation (WFDF)

ise 1984 yılında kuruldu. 1986'da Birleşik Krallık'ın Colchester kentinde WFDF destekli ilk Dünya Ultimate Şampiyonası düzenlendi.

Dünya Çapında Gelişim

1989: İlk Dünya Ultimate Kulüp Şampiyonası (WUCC) Almanya'nın Köln şehrinde düzenlendi.

2001: Ultimate, Japonya'nın Akita kentinde düzenlenen Dünya Oyunları'nda madalya sporu olarak disk golf ile birlikte yer aldı.

2009: Tayvan Kaohsiung'daki Dünya Oyunları'nda Ultimate, 50.000'den fazla biletli izleyici çekerek tüm diğer sporları geride bıraktı.

2010: Prag'da düzenlenen WUCC, o zamana kadarki en büyük Ultimate buluşması oldu. 36 ülkeden 136 takım ve 2800'den fazla oyuncu katıldı.

Günümüzde Ultimate Frizbi

Günümüzde Ultimate Frisbee, dünya çapında 30'dan fazla ülkede tahmini 100.000'in üzerinde oyuncu tarafından oynanmaktadır. UPA ve diğer ulusal organizasyonlardaki üyelik her yıl artmaktadır.

Columbia Lisesi otoparkının cıva buharlı lambaları altında ilk diskin atılmasından bu yana geçen zamanda, Ultimate Frisbee, temelinde sportmenlik değerinin yattığı global bir spora dönüşmüştür.

Türkiye'de Ultimate Frizbi

Türkiye'de de Ultimate Frisbee, son yıllarda giderek artan bir ilgiyle karşılaşmıştır. Özellikle üniversite kampüslerinde popülerlik kazanan spor, bazı liselerde de oynanmaya başlanmıştır.

Türkiye’de henüz resmi bir frizbi federasyonu bulunmamaktadır fakat Oyunun Ruhu Derneği (ORD), bir WFDF üyesi olarak Türkiye Ultimate Frizbi camiasının resmi temsilcisi ve organizatörü konumundadır.

Istanbul ve Ankara başta olmak üzere birçok şehirde toplam 20 ila 25 aktif takım turnuvalara katılmaktadır.